De Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden is formeel ingesteld op 3 februari 1998 met terugwerkende kracht tot 14 januari 1998.
Oprichters
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dr. E. Borst-Eilers
Aanleiding voor oprichting
Vanaf 1997 waren enkele commissies ingesteld die onderzoek verrichtten naar aspecten van het naoorlogse rechtsherstel, namelijk de Contactgroep Tegoeden WOII (Commissie-Van Kemenade) en de Begeleidingscommissie onderzoek Financiële Tegoeden Wereldoorlog II in Nederland (Commissie-Scholten). Deze onderzoeken richtten zich in het bijzonder op gebeurtenissen tijdens de Duitse bezetting en de situatie in het naoorlogse Europa. In juli 1997 heeft de Bond van Ex-geïnterneerden en Gerepatrieerden van Overzee (BEGO) de minister van Financiën drs. G. Zalm schriftelijk verzocht om ook onderzoek te laten plaatsvinden naar oorlogstegoeden uit het voormalige Nederlands-Indië. Het verzoek werd gesteund door dr. L. de Jong, oud-directeur van het NIOD en de Stichting Nederlandse Slachtoffers Japanse Vrouwenkampen. Het kabinet heeft besloten dit verzoek in te willigen en besloot tot de instelling van een aparte begeleidingscommissie, in plaats van een uitbreiding van het mandaat van de commissie-Van Kemenade. De reden voor dit besluit waren de geheel andere historische achtergronden van de gebeurtenissen in het voormalig Nederlands-Indië en het feit dat het onderzoek naar de Indische tegoeden in een andere geografische omgeving plaatsvond dan het onderzoek dat door de andere commissies werd verricht.
Inrichting van de organisatie
Leden van de Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden:
mr. A.G. van Galen (voorzitter), oud-president van de Centrale Raad van Beroep en oud-lid van de Raad van State in buitengewone dienst
prof. dr. P.J. Drooglever, Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Den Haag
prof. dr. mr. C. Fasseur, hoogleraar Universiteit Leiden in de geschiedenis van Indonesië en zijn betrekkingen tot Nederland (tot 1 juli 1999)
dr. J.T. Lindblad, universitair hoofddocent Universiteit Leiden, gespecialiseerd in de economische geschiedenis van Indonesië
dr. E.B. Locher-Scholten, universitair hoofddocent, Universiteit Utrecht, gespecialiseerd in de geschiedenis van Nederlands-Indië/Indonesië in de 19e en 20ste eeuw
dr. C. Touwen-Bouwsma, NIOD, Hoofd Informatie en Documentatie, gespecialiseerd in de geschiedenis van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië
T.M. Ambagtsheer-van Efferen (secretaris, tot 15 maart 1999), beleidsmedewerker ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
P.P. Crombeen (secretaris, met ingang van 15 maart 1999), projectmedewerker Tegoeden Tweede Wereldoorlog, ministerie van VWS.
Onderzoeksteam:
drs. F. van Baardewijk, docent Universiteit Leiden (tot 1 mei 1999)
drs. N.A. van Horn (met ingang van 1 december 1998)
drs. P.J. Keppy
dr. W.L. Korthals-Altes, ABN-AMRO historisch archief (tot 1 augustus 1998)
drs. R. van der Maar (met ingang van 1 juli 1999)
dr. P. Post, onderzoeker NIOD
drs. J. de Wit
in samenwerking met drs. P.J.Ch. Glasz, ministerie van Financiën, Directie Begrotingszaken.
Adviseurs:
prof. dr. P.W. Klein, emeritus hoogleraar algemene geschiedenis, Universiteit Leiden
P.J. Pistor, Commissaris van Vennootschappen
Waarnemers:
E.J.E. Herni, Bond van Ex-geïnterneerden en Gerepatrieerden van Overzee (BEGO)
T.J. Blankert-van Veen, projectdirecteur Tegoeden Tweede Wereldoorlog, ministerie van VWS
Positie binnen de organisatie
De Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden viel onder het ministerie van VWS.
Doelstelling
Uitvoeren van bronnen- en archiefonderzoek, rapporteren en concluderen.
Bevoegdheden
Uitvoeren van bronnen- en archiefonderzoek, rapporteren en concluderen.
Taken
De Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden had de opdracht:
‘het doen uitvoeren van bronnen- en archiefonderzoek naar door de Japanse bezetter in beslag genomen particuliere Nederlandse bank- en verzekeringstegoeden tijdens de Tweede Wereldoorlog in het voormalig Nederlands-Indië. Het doen uitvoeren van onderzoek naar het rechtsherstel rond die financiële tegoeden. Het doen uitvoeren van onderzoek dat zich zou kunnen richten op overige in beslag genomen particuliere bezittingen.’
De werkzaamheden van de Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden resulteerden in 2000 in de publicatie van het rapport Onderzoek naar de particuliere bank- en levensverzekeringstegoeden van Nederlanders in Nederlands-Indië/Indonesië 1940-1958.
Hoewel de laatste zin van de opdracht verwachtingen zou kunnen wekken, behoorde een onderzoek naar de verliezen van particuliere bezittingen niet tot de taakopdracht van de commissie. In antwoord op de vraag of dergelijk onderzoek hiernaar mogelijk is, heeft de commissie tot haar spijt moeten concluderen dat ‘een dergelijk onderzoek mede uit bewijsrechtelijk oogpunt op welhaast onoverkomelijke problemen zou stuiten. Bronnen over dit onderwerp ontbreken.’
Op initiatief van de minister van VWS is bij het ministerie een Meldpunt ingesteld. Het meldpunt had een drieledige doelstelling:
1. het verzamelen van (relevante) informatie voor het onderzoek
2. het verstrekken van informatie over het onderzoek aan betrokkenen en belangstellenden
3. een eerste opvang van emotionele reacties en een adequate doorverwijzing
Bij het Meldpunt zijn veel mondelinge en schriftelijke reacties ontvangen.
In een aanhangsel van het rapport wordt van deze respons een verantwoording gegeven.
Baardewijk, F. van en P. Glasz, Inventarisatierapport Onderzoek Indische Tegoeden (Amsterdam 1998).
Nieuwsbrief onderzoek Indische tegoeden. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden (Den Haag nr. 1 (1998) – nr. 3 (1999)).
Horn, N.A. van, e.a., Onderzoek naar de particuliere bank- en levensverzekeringstegoeden van Nederlanders in Nederlands-Indië/Indonesië 1940-1958 (Den Haag 2000).
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Eenheid Oorlogsgetroffenen en Herinnering WOII, Den Haag. www.minvws.nl
Toegang
Toegang gedigitaliseerd
Anders
Toelichting
De dossiers zijn voorzien van een opschrift. De dossiers zijn geordend in een hangmappenkast. De hangmappen en de dossiers hebben een gelijkluidend opschrift. De dossiers zijn voorzien van een unieke codering. De codering is ingevoerd in een database.
Kenmerk toegang
TTW/OIT; EP-TTW
Omvang
Ca. 1,5 meter
Aantal inventarisnummers
33 dossiers
Archiefordening
Thematisch
Informatiedrager
papier
Andere informatiedrager
Database toegang
Openbaarheid
niet openbaar
Verloren geraakt
Er is geen archief verloren geraakt.
Selectie en vernietiging
Er is geen archief vernietigd. Te zijner tijd zal ten behoeve van de overdracht van het archief aan het Nationaal Archief archiefbewerking plaatsvinden.
Notulen en vergadersets
Notulen en vergadersets (1998-2001)
Correspondentie
Ingekomen en uitgaande correspondentie (1998)
Correspondentie met onderzoekers (1998)
Reacties van particulieren op het rapport Onderzoek Indische Tegoeden (2000)
Verzoeken om toezending eindrapport deelonderzoek in Japan: A-K en L-Z (2000)
Persoonsdossiers
Niet aanwezig
Overig
Stukken met betrekking tot het onderzoek:
Notities voorbereiding onderzoek en verzoek om uitbreiding bevoegdheden (1997)
Stukken met betrekking tot de instelling en samenstelling van de commissie (1998)
Informatieverstrekking aan leden commissie en onderzoekers (1998-1999)
Stukken met betrekking tot RIOD tweede deelonderzoek (1998)
Stukken met betrekking tot NIOD tweede deelonderzoek (1999-2000)
Onderzoek literatuuropgave en archiefbronnen ten behoeve van het onderzoek Indische Tegoeden (1998)
Stukken met betrekking tot het onderzoek in Indonesië (1998)
Stukken met betrekking tot het onderzoek in Japan (1998)
Eindrapport onderzoek in Japan (30-12-1999)
Dossier Vrije Universiteit Amsterdam met betrekking tot door hen verricht deelonderzoek (1998)
Stukken met betrekking tot de informatievoorziening:
Knipsels berichtgeving in de media naar aanleiding van het onderzoek Indische Tegoeden (1998-1999)
Informatieverstrekking aan diverse instellingen omtrent het onderzoek (1998-2001)
Interne informatievoorziening omtrent het onderzoek, o.a. memo’s, brieven, artikelen (1998-2002)
Stukken met betrekking tot de Nieuwsbrief Onderzoek Indische Tegoeden (1998-1999)
Dossier Herdenking 400 jaar Nederland-Japan, o.a. vergaderstukken, nieuwsbrieven, correspondentie (1999)
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Het archief van de Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden bevat noch originele archivalia van andere archiefvormers, noch gedeponeerde archieven.
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
Er bevinden zich geen archivalia van de archiefvormer in andere archieven.
Bronnen
Onderzoek naar de particuliere bank- en levensverzekeringstegoeden van Nederlanders in Nederlands-Indië/Indonesië 1940-1958. Verricht in opdracht van de Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoeden. Commissie-Van Galen (Den Haag 2000), 6-19.