Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dr. E. Borst-Eilers
Aanleiding voor oprichting
Naar aanleiding van de eindrapportages van een viertal onderzoekscommissies die in opdracht van het kabinet onderzoek hebben verricht naar de tegoeden uit de Tweede Wereldoorlog besloot het kabinet een gebaar te maken naar een aantal onderscheiden groepen van vervolgingsslachtoffers. Ten aanzien van de homoseksuelen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vervolgd is door de regering nagegaan in hoeverre nadere geschiedschrijving noodzakelijk en mogelijk is. Overleg met het Breed Homo/Lesbisch Platform leidde ertoe dat het kabinet EURO 1.588.231 (NLG 3,5 miljoen) beschikbaar heeft gesteld om leemtes in de geschiedschrijving in te vullen. Het kabinet heeft tegelijk met het besluit om financiële middelen beschikbaar te stellen, besloten een onafhankelijke adviescommissie, namelijk de Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog, in te stellen.
Inrichting van de organisatie
Onafhankelijk voorzitter:
drs. P. Lankhorst, adviseur jeugdbeleid jeugdzorg, voormalig lid Tweede Kamer der Staten-Generaal
Leden:
J.J.L.M. Kloosterman, directeur Internationaal Instiuut voor Sociale Geschiedenis (IISG)
drs. C. van ’t Veen, directeur Fries Museum en Princessehof te Leeuwarden
Secretaris:
mr. B. Bijl, plv. projectcoördinator Projectbureau Tegoeden Tweede Wererldoorlog, ministerie van VWS.
Mw. mr. A.C.M. Proost en mw. J. Zwiers, beiden verbonden aan het ministerie van VWS, traden op als respectievelijk waarnemer en plaatsvervangend secretaris.
Positie binnen de organisatie
De Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog viel onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS.
Doelstelling
Advisering van de minister van VWS met betrekking tot voorstellen in het kader van het rechtsherstel homoseksuelen Tweede Wereldoorlog.
Bevoegdheden
Advisering van de minister van VWS met betrekking tot voorstellen in het kader van het rechtsherstel homoseksuelen Tweede Wereldoorlog.
Taken
De Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog is gevraagd aan de minister van VWS voorstellen te doen over de uitvoering van het beleid, bestaande uit drie onderdelen:
nader onderzoek naar de positie van homoseksuelen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog
de reconstructie van de Schorerbibliotheek
het treffen van een voorziening om de onderzoeksresultaten, de bibliotheek en ander cultureel erfgoed toegankelijk te maken
De commissie ging hierbij uit van de voorstellen die namens het Breed Homo/Lesbisch Platform zijn gedaan en beschreven door prof. dr. R. Tielman en mw. dr. J. Schuijff in de notitie “Materieel rechtsherstel homoseksuelen” van 17 november 2000. De voorstellen zijn door de commissie getoetst op kwaliteit, noodzaak en uitvoerbaarheid. In een aantal gevallen zijn door de commissie voorstellen tot aanpassingen gedaan.
Voor de verdeling van het beschikbaar gestelde bedrag heeft de commissie geadviseerd middelen beschikbaar te stellen voor:
onderzoek naar de effecten van vervolging op grond van Verordening 81/40 en artikel 248 Wetboek van Strafrecht
een uitgave over homoseksuelen en lesbiennes in het verzet
een biografie over Benno Premsela, een vooraanstaand figuur in de Nederlandse homobeweging
een biografie over jonkheer dr. J.A. Schorer, in de periode 1911-1940 voorzitter van het Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee
een overzichtsuitgave over de vervolging van homoseksuelen in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog
onderzoek naar (gedwongen) castraties
onderzoek naar de beeldvorming over homoseksualiteit in de Tweede Wereldoorlog en daarna
een uitgave over het homomonument te Amsterdam
een fysieke en virtuele reconstructie van de Schorerbibliotheek (die door de Duitse bezetter in beslag is genomen en naar alle waarschijnlijkheid is vernietigd)
huisvesting van een documentatie- en informatiecentrum
Advies uitgebracht aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport door de Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog (z.p. 2002).
Bartels, T., Dansen op het homomonument (Amsterdam 2003).
Boelaars, B., Benno Premsela, 1920-1997. Voorvechter van homo-emancipatie (Bussum 2008).
Meer, Th.A.M. van der, Jonkheer mr. Jacob Anton Schorer (1866-1957). Een biografie van homoseksualiteit (Amsterdam 2007).
Müller, K., G.C. Meijerink en H. Galesloot, Doodgeslagen, doodgezwegen. Vervolging van homoseksuelen door het nazi-regime 1933-1945 (Amsterdam 2005).
Müller, K. en J. Schuyf, Het begint met nee zeggen. Biografieën rond verzet en homoseksualiteit 1940-1945 (Amsterdam 2006).
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Eenheid Oorlogsgetroffenen en Herinnering WOII, Den Haag. www.minvws.nl
Toegang
Geen toegang
Toegang gedigitaliseerd
Anders
Toelichting
Geen toegang: een deel van het archiefmateriaal is niet geïnventariseerd.
Andere ordening: een aantal dossiers is voorzien van een opschrift. De dossiers zijn geordend in een hangmappenkast. De hangmappen en de dossiers hebben een gelijkluidend opschrift. De dossiers zijn voorzien van een unieke codering. De codering is ingevoerd in een database.
Kenmerk toegang
EP-TTW
Omvang
Circa 50 centimeter
Archiefordening
Thematisch
Anders
Toelichting
Een deel van het archief is nog niet geïnventariseerd.
Informatiedrager
papier
server
Andere informatiedrager
Database toegang
Verloren geraakt
Er is geen archief verloren geraakt.
Selectie en vernietiging
Er is geen archief vernietigd. Te zijner tijd zal ten behoeve van de overdracht van het archief aan het Nationaal Archief archiefbewerking plaatsvinden.
Analytische beschrijving van het archief
Het archief van de Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog is grotendeels niet geïnventariseerd.
Notulen en vergadersets
Notulen en vergadersets (2000-2004)
Jaarverslagen
Niet aanwezig
Correspondentie
Ingekomen en uitgaande correspondentie (2000-2004)
Burgerbrieven (2000-2004)
Persoonsdossiers
Niet aanwezig
Overig
Nota’s en memoranda van diverse directies van het ministerie van VWS (2000-2004)
Stukken met betrekking tot de uitvoering van de voorstellen, zoals geformuleerd in het advies van de Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog (2000-2004)
Documentatie
Niet aanwezig
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Het archief van de Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog bevat noch originele archivalia van andere archiefvormers, noch gedeponeerde archieven.
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
Er bevinden zich geen archivalia van de archiefvormer in andere archieven.
Bronnen
Advies uitgebracht aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport door de Commissie Rechtsherstel Homoseksuelen Tweede Wereldoorlog (z.p. 2002).