De oprichting van de Commissie tot Bescherming der Aanspraken van Gedepossedeerden kwam voort uit het protest tegen de houding van de Nederlandse regering, effectenbeurs, banken en verzekeringsmaatschappijen ten aanzien van het effectenrechtsherstel. De overheid achtte de belangen van het bedrijfsleven van meer waarde dan die van de individuele joodse gedepossedeerden en steunde de belangen van het bedrijfsleven. Een suggestie van minister van Financiën P. Lieftinck om de rechtspraak inzake het effectenrechtsherstel geheel op te schorten, leidde tot groot protest in de juridische wereld. De Commissie tot Bescherming der Aanspraken van Gedepossedeerden had tot doel de juridische positie van gedepossedeerden te verbeteren.
Inrichting van de organisatie
Voorzitter: prof. mr. E.M. Meijers (hoogleraar Rechtsgeleerdheid te Leiden)
Secretaris: mr. H. Sanders (advocaat)
Doelstelling
Belangenbehartiging van gedepossedeerden.
Bevoegdheden
Belangenbehartiging van gedepossedeerden door het verlenen van juridische bijstand, het voeren van onderhandelingen met het ministerie van Financiën en het geven van voorlichting aan de media.
Taken
Verlenen van juridische bijstand
Het voeren van onderhandelingen met het ministerie van Financiën
Aalders, G., Berooid. De beroofde joden en het Nederlandse restitutiebeleid sinds 1945 (Den Haag 2001).
Aalders, G., Roof. De ontvreemding van joods bezit tijdens de Tweede Wereldoorlog (Den Haag 2001).
Bossenbroek, M.Ph., De Meelstreep. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog (Amsterdam 2001).
Eindrapport van de Begeleidingscommissie onderzoek financiële tegoeden WO II in Nederland, deel II. Begeleidingscommissie onderzoek financiële tegoeden WO-II in Nederland (Leiden 1999).
Eindrapport van de Contactgroep Tegoeden WO II. Commissie-Van Kemenade (Amsterdam 2000).
Junz, H.B., Where did all the money go? The pre-nazi era wealth of European Jewry (Amsterdam).
Omvang inventaris: 10 pagina’s. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 3-4)
Omvang
1,8 meter
Aantal inventarisnummers
72 inventarisnummers
Archiefordening
Alfabetisch
Thematisch
Anders
Toelichting
Andere ordening, nl. per dossier.
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
volledige openbaarheid
Verloren geraakt
Onbekend
Selectie en vernietiging
Uit het archief zijn tijdens de bewerking grote hoeveelheden dubbelen verwijderd.
Analytische beschrijving van het archief
Het archief bevat:
Notities van vergaderingen van de Commissie, alsmede van vergaderingen van de Commissie met derden. 1950-1952 (N.B.: incompleet)
Correspondentie, 1950-1957
Circulaires, 1950-1956
Stukken betreffende “Schatzanweisungen” * Kijk voor een verklaring van het begrip in het veld ‘opmerkingen’.
Stukken betreffende “Dode mussen” * Kijk voor een verklaring van het begrip in het veld ‘opmerkingen’.
Stukken betreffende de zogenaamde “Smijtdagen” * Kijk voor een verklaring van het begrip in het veld ‘opmerkingen’.
Stukken betreffende de slotuitkering uit de boedels van de L.V.V.S. en de V.V.R.A.
Stukken afkomstig van mr. H. Sanders
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Bij het archief van de Commissie Gedepossedeerden zijn stukken gevoegd van Sanders uit zijn tijd als advocaat te ’s-Gravenhage.
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
Onbekend
Opmerkingen
In de inventaris is een aantal termen uit de dossieromschrijving ter verduidelijking toegelicht:
‘Schatanweisungen: Duits schatkistpapier, waarmee Nederland tijdens de bezetting werd overspoeld. Alle Nederlandse banken hebben het zo snel mogelijk ingeleverd bij de Nederlandsche Bank, behalve Lippmann Rosenthal en enkele “foute” banken. Het rijk heeft de Nederlandsche Bank na de oorlog schadeloos gesteld, doch de Schatanweisungen van de L.V.V.S. niet willen overnemen. Vooral joden waren hiervan de dupe.
Dode mussen: beslissingen van de Afdeling Effectenregistratie van de Raad voor het Rechtsherstel waarin de “tegenwoordige bezitter” van een effect in de eigendom werd erkend. De “gedepossedeerde”, de – meestal joodse – oorspronkelijke eigenaar verkreeg daarbij een schuldvordering op de L.V.V.S. Dat was veel onvoordeliger voor de oorspronkelijke eigenaar dan voor de tegenwoordige bezitter.
Smijtdagen: dagen in 1942 en 1943, waarop ten beurze in Amsterdam grote partijen effecten tegen veel te lage prijzen werden verhandeld, omdat ze, afkomstig uit joodse boedels, als “besmet” golden.’